سنگ بنای تشکیل بنیاد مستضعفان بر پایه فرمان 1357/12/09 رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی(ره) خطاب به شورای انقلاب اسلامی نهاده شد.
بسم الله الرحمن الرحیم
1 ربیع الثانی 99/9 اسفند 57
شورای انقلاب اسلامی
« بموجب این مکتوب مأموریت دارد که تمام اموال منقول و غیرمنقول سلسله پهلوی و شاخه ها و عمال و مربوطین به این سلسله را که در طول مدت سلطه غیرقانونی از بیت المال مسلمین اختلاس نموده اند بنفع مستمندان و کارگران و کارمندان ضعیف مصادره نماید و منقولات آن در بانکها با شماره به اسم شورای انقلاب یا اسم اینجانب سپرده شود و غیرمنقول از قبیل مستغلات و اراضی ثبت و مضبوط شود تا بنفع مستمندان از هر طبقه صرف گردد، در ایجاد مسکن و کار و غیرذالک، به جمیع کمیته های انقلاب اسلامی در سراسر کشور دستور میدهم که آنچه از این غنایم بدست آوردند در بانک با شماره معلوم بسپرند و به دولت ابلاغ نمایید که این غنایم مربوط به دولت نیست و امرش با شورای انقلاب است و آنچه مأمورین دولت بدست آورده اند یا می آورند باید به همین شماره به بانک تحویل دهند و کسانی که از این اموال چیزی بدست آورده اند، باید فوراً به کمیته ها یا بانک تحویل دهند و متخلفین مورد مؤاخذه خواهند بود.»
«روح الله الموسوی الخمینی »
بنیاد مستضعفان در تاریخ 14/12/1357 زیر نظر هیات منتخب رهبر کبیر انقلاب(ره) مرکب از آقایان:حضرت آیت الله سید علی حسینی خامنه ای،اکبر هاشمی بهرمانی ،شهید مظلوم آیت الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی،میر کریم موسوی کریمی(آیت الله اردبیلی)،احمد جلالی،علی اصغر مسعودی و عزت الله سحابی تاسیس گردید.
هیات مؤسسین در نخستین اجلاس خود در تاریخ 3/4/1358، اساسنامه بنیاد مستضعفان را در 25 ماده و یک تبصره تنظیم نمود که به تایید شورای انقلاب اسلامی رسید و بنیاد مستضعفان مطابق ماده 8 آیین نامه اصلاحیه مؤسسات غیر انتفاعی به تاریخ 3/5/1358 با شماره 1983 به ثبت رسید.
در تاریخ 21/4/1359 لایحه قانونی اساسنامه بنیاد به تصویب شورای انقلاب اسلامی رسید و جایگزین اساسنامه مؤسسان گردید.